انواع پروانه پمپ آب خانگی

پروانه (Impeller) قلب تپنده هر پمپ آب خانگی محسوب می‌شود. این قطعه دوار نقش اساسی در تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی هیدرولیکی ایفا می‌کند. انتخاب نوع مناسب پروانه برای پمپ آب تأثیر مستقیمی بر بازده، طول عمر و عملکرد سیستم دارد. در این مقاله به بررسی جامع انواع پروانه‌های پمپ آب، ویژگی‌ها، کاربردها و ملاحظات انتخاب هر کدام می‌پردازیم.

۱. طبقه‌بندی پروانه‌ها بر اساس طراحی جریان

۱.۱. پروانه جریان شعاعی (Radial Flow Impeller)

• طراحی: پره‌ها به صورت عمودی نسبت به محور چرخش قرار گرفته‌اند

• مکانیسم: آب به صورت شعاعی به بیرون پرتاب می‌شود

• ویژگی‌ها:

  • ایجاد فشار بالا

  • دبی جریان نسبتاً کم

  • بازده بالا در فشارهای متوسط تا زیاد

• کاربردها:

  • سیستم‌های آبرسانی شهری

  • پمپ‌های چندطبقه

  • سیستم‌های فیلتراسیون تحت فشار

۱.۲. پروانه جریان محوری (Axial Flow Impeller)

• طراحی: شبیه به پروانه کشتی با پره‌های زاویه‌دار

• مکانیسم: آب به موازات محور چرخش حرکت می‌کند

• ویژگی‌ها:

  • دبی جریان بسیار بالا

  • فشار خروجی نسبتاً کم

  • مناسب برای جابجایی حجم زیاد آب

• کاربردها:

  • پمپ‌های تخلیه سیلاب

  • سیستم‌های آبیاری گسترده

  • پمپ‌های گردش آب در استخرها

۱.۳. پروانه جریان مختلط (Mixed Flow Impeller)

• طراحی: ترکیبی از جریان شعاعی و محوری

• مکانیسم: آب هم به صورت شعاعی و هم محوری حرکت می‌کند

• ویژگی‌ها:

  • تعادل بین دبی و فشار

  • بازده بالا در محدوده وسیع

  • انعطاف‌پذیری عملیاتی

• کاربردها:

  • سیستم‌های آبیاری تحت فشار

  • پمپ‌های تخلیه چاه

  • سیستم‌های زهکشی

۲. طبقه‌بندی بر اساس ساختار مکانیکی

۲.۱. پروانه بسته (Closed Impeller)

• طراحی: دارای دیواره‌های پوششی در دو طرف پره‌ها

• ویژگی‌ها:

  • بازده هیدرولیکی بسیار بالا

  • حساسیت به ذرات جامد

  • نیاز به تلرانس ساخت دقیق

• مزایا:

  • کاهش نشت داخلی

  • عملکرد بهتر در فشارهای بالا

  • عمر طولانی‌تر در کاربردهای تمیز

• معایب:

  • هزینه ساخت بالا

  • مستعد گرفتگی با ذرات

• کاربردها:

  • پمپ‌های آب شرب

  • سیستم‌های سیرکولاسیون بسته

  • پمپ‌های چندطبقه

۲.۲. پروانه نیمه‌باز (Semi-Open Impeller)

• طراحی: یک طرف پره‌ها باز و طرف دیگر بسته است

• ویژگی‌ها:

  • مقاومت متوسط به ذرات جامد

  • بازده نسبتاً خوب

  • تعادل بین عملکرد و تحمل آلودگی

• مزایا:

  • مقاومت بهتر در برابر سایش

  • قابلیت پمپاژ سیالات با ذرات کوچک

  • تعمیر و نگهداری آسان‌تر

• معایب:

  • بازده کمتر از نوع بسته

  • نشت داخلی بیشتر

• کاربردها:

  • پمپ‌های تخلیه فاضلاب سبک

  • سیستم‌های آبیاری با آب سطحی

  • پمپ‌های سیرکولاسیون صنعتی

۲.۳. پروانه باز (Open Impeller)

• طراحی: پره‌ها کاملاً باز و بدون پوشش هستند

• ویژگی‌ها:

  • مقاومت بالا به ذرات جامد و الیاف

  • بازده هیدرولیکی پایین‌تر

  • ساختار ساده و مستحکم

• مزایا:

  • مقاومت عالی در برابر گرفتگی

  • قابلیت پمپاژ سیالات با جامدات زیاد

  • هزینه ساخت و تعمیر پایین

• معایب:

  • نشت داخلی قابل توجه

  • محدودیت در فشارهای بالا

• کاربردها:

  • پمپ‌های فاضلاب

  • سیستم‌های انتقال آب آلوده

  • پمپ‌های تخلیه لجن

۳. طبقه‌بندی بر اساس تعداد دهانه مکش

۳.۱. پروانه تک مکشه (Single Suction Impeller)

• طراحی: ورود آب فقط از یک طرف پروانه

• ویژگی‌ها:

  • ساختار ساده

  • بار محوری یکطرفه

  • نیاز به یاتاقان‌های قوی

• مزایا:

  • هزینه ساخت پایین

  • تعمیر و نگهداری آسان

• معایب:

  • محدودیت در دبی جریان

  • بار نامتعادل روی شفت

• کاربردها:

  • پمپ‌های کوچک و متوسط

  • سیستم‌های خانگی

  • پمپ‌های سیرکولاسیون

۳.۲. پروانه دو مکشه (Double Suction Impeller)

• طراحی: ورود آب از دو طرف پروانه

• ویژگی‌ها:

  • تعادل بار محوری

  • دبی جریان بالاتر

  • ساختار پیچیده‌تر

• مزایا:

  • بار متعادل روی شفت

  • امکان دبی جریان بیشتر

  • کاهش مشکلات ارتعاشی

• معایب:

  • هزینه ساخت بالا

  • نیاز به فضای نصب بیشتر

• کاربردها:

  • پمپ‌های بزرگ آبرسانی

  • سیستم‌های انتقال آب حجم بالا

  • پمپ‌های ایستگاه‌های پمپاژ

۴. پروانه‌های ویژه و کاربردهای خاص

۴.۱. پروانه‌های Vortex

• طراحی: پره‌های عقب‌گذاشته شده با کانال جریان بزرگ

• ویژگی‌ها:

  • مقاومت بسیار بالا به جامدات

  • ایجاد جریان گردابی

  • بازده نسبتاً پایین

• کاربردها:

  • پمپ‌های فاضلاب با جامدات زیاد

  • سیستم‌های انتقال آب حاوی الیاف

  • پمپ‌های تخلیه لجن

۴.۲. پروانه‌های توربینی (Turbine Impeller)

• طراحی: پره‌های باریک و متعدد با کانال‌های جریان کوچک

• ویژگی‌ها:

  • بازده بسیار بالا

  • حساسیت به ذرات جامد

  • مناسب برای فشارهای بالا

• کاربردها:

  • پمپ‌های عمودی توربینی

  • سیستم‌های آب با خلوص بالا

  • پمپ‌های فشار قوی

۴.۳. پروانه‌های قابل تنظیم (Adjustable Impeller)

• طراحی: امکان تغییر زاویه پره‌ها

• ویژگی‌ها:

  • انعطاف‌پذیری عملکردی

  • تنظیم دبی و فشار

  • ساختار پیچیده

• کاربردها:

  • پمپ‌های با نیازهای متغیر

  • سیستم‌های آبیاری هوشمند

  • پمپ‌های ایستگاه‌های پمپاژ چندمنظوره